Su Kristalleri ve İnsan

Japon bilim insanı Masaru Emoto, su kristalleri üzerine yıllar önce bir deney yapmış. Bu deneyde mikroskobik ortamda ve çok soğuk bir odada su kristallerini incelemiş. Tabi öncesinde bir kısım suya iyi ve güzel sözler söylerken bir kısmına da çok çirkin sözler sarf etmiş bunun yanı sıra değişik türden müzikler ve değişik duyguları suya yansıtmış. Sonuç yukarıda gördüğünüz gibi... Güzel sözler sarf edilen su kristalleri tıpkı kar taneleri gibi düzenli ve muazzam bir şekil oluştururken kötü sözler söylenen kristaller oldukça dağınık ve birbirinden kopuk bir şekilde gözlemlenmiş. Buradan çıkan sonuç aslında sözlerin sadece durağan su değil insan üzerinde de etkili olduğunu açığa çıkarıyor çünkü bildiğiniz üzere insan vücudunun dörtte üçü sudan oluşur. Sıradan bir su birikimine bile sözler tesir ederken insanlara ve gün içinde kendimiz için kullandığımız sözler nasıl tesir eder, bir düşünelim. Bu nedenler günlük hayatımızda olumlu bir dil kullanmayı bir alışkanlık haline getirmemiz gerekir. Böylece kendimizde ve çevremizde çok olumlu değişiklikler yaratabiliriz. Mesela, her güne şükrederek başlamak ve gün içinde kendimize ve karşımızdaki kişilere olumlu yorumlarda bulunmak ilk adım olabilir.
O zaman bugün için bir tavsiye: tam şu an nefes aldığın için şükret ve uzun zamandır görüşmediğin ya da her gün görüştüğün ama bir kez bile onu ne çok sevdiğini söylemediğin bir yakınına “seni seviyorum” de!

Pazartesi Sendromu

Haftanın ilk gününden herkese Günaydın! Yoksa siz hala uyanamayanlardan ya da uyanmış ama ayağını sürüye sürüye işe gidenlerden misiniz? "Hafta sonu biraz daha uzun olsaydı, daha tam dinlenemedim, mutsuzum" gibi düşünceler bir bir aklınızdan mı geçiyor? Herkesin haftanın ilk günü ya kullandığı ya da duyduğu "Pazartesi Sendromu"nu yaşıyor olabilir misiniz? Bu yazıda önce tanımını sonrasında nasıl başa çıkabileceğimizi gelin birlikte keşfedelim. Öncelikle, "Pazartesi Sendromu" ortak kabul edilen anlamıyla işe giden insanların haftanın ilk gününde kendilerini bitkin, umutsuz hissetmeleri, sabah kalkarken yorgun uyanmaları, bunu tüm iş gününü yansıtmaları ve yaptıkları işten tatmin olmadıkları ancak mecburen gitmeleri demektir. Hani ayaklarımız geri geri gider ya o hesap. İş hayatında mutluluk üzerine uluslararası yazar ve konuşmacı olan Alexander Kjerulf'a göre pazartesi sendromu sahip olduğumuz işle ilgili bizi uyarması gereken güçlü bir sinyal çünkü işinde mutlu olan ve severek o işi yapan insanlarda pazartesi sendromuna rastlanmıyor. O zaman öncelikle ne yapacağız? Eğer tatil sonrası işe gitmek istemiyorsak bunun da ötesinde kendimizi adeta depresyona girmiş kadar halsiz ve çökük hissediyorsak ve bu hayattan nefret etmemize kadar sebep oluyorsa yaptığımız işi tekrardan gözden geçireceğiz. Ben burada ne yapıyorum? Neden bu mesleği seçtim? Bu iş ortamı beni geliştiriyor mu yoksa dibe mi çekiyor? Bu sorrgulamaları yapmak ve ona göre aksiyon almak lazım. Tabi ki her zaman kariyer değiştirmek pek mümkün değil, öyleyse işimizi sevdiğimiz hale getirmenin yollarını bulmak lazım. Eski bir ata sözünde dendiği gibi "Ya bütün gün karanlığa küfredersin ya da bir mum yakarsın."
Öte yandan, psikoloji literatüründe yapılan araştırmalara göre anlık duygusal durumun iş hayatı üzerinde çok büyük bir etkisi var ve kişi eğer kendisini çökkün, bitkin ve umutsuz hissediyorsa bu onun iş hayatında daha az üretici, daha az yaratıcı olmasına sebep olurken aynı zamanda yavaş öğrenen, fazla kötümser yaklaşan bir insan olmasına neden oluyor. Böyle önemli etkilere sahip pazartesi sendromunun üstesinden gelmek için şu yazıda ünlü Kariyer Koçu Rita Friedman 11 tane öneriden bahsetmiş. Ben bu yazıda bir kaçından bahsedeceğim, ilgilenenler ana kaynaktan diğerlerine de ulaşabilirler.
Friedman'a göre yöntemlerden birisi asıl problemi doğru tespit etmek. Diğer bir deyişle, bizim sabah yorgun uyanıp kendimizi mutsuz hissetmemizin nedeni acaba sadece tatil çıkışı olduğu için mi? Yoksa pazartesi sendromu dediğimiz olay aslında bizim tüm iş günlerimize de sirayet ediyor mu? Eğer haftanın her günü bunu yaşıyorsak bu yaptığımız iş ve meslekle ilgili bir sorunumuz olduğunu gösterir. Yani suç belki de pazartesi gününün değildir!
Friedman'a göre diğer bir yöntem ise cuma gününden pazartesi gününe iyi hazırlanmak. Yani haftanın son günü olan cumada biz sevmediğimiz ya da o an yapmak istemediğimiz işleri pazartesiye erteleyebiliyoruz. Dolayısıyla o anlık acıdan kaçıyor acıyı da iteliyoruz pazartesi gününe. Hal böyle olunca bu tüm hafta sonuna etki edip pazartesi günü de bizde ekstra stres yüküne neden oluyor. Çünkü sizin de bildiğiniz gibi ertelenen her şey büyür. Bu nedenle, yapmamız gerek işleri günü gününe yapmak, hatta gelecek haftaya elimizden geldiğince iş bırakmamak bir çözüm olabilir.
Son olarak benim çok önem verdiğim, etkisine inandığım ve psikoloji literatüründeki beynin işlevleriyle alakaları olan birçok araştırmadaki bulgulara ve Friedman'a göre uykuyu iyi almak ve erken kalkmak da pazartesi sendromunun üstesinden gelebilecek yöntemlerden biri. Yapılan beyin araştırmalarına göre, yeterli uyku zihnin verimli çalışması ve gün içindeki aktivitelerimizi yerine getirebilmek için çok önemli bir yakıt. Pazar akşamından uykumuzu alarak güne uyanmak bu sendromu aşmamız için iyi bir yöntem. Diğer yandan, pazartesi sabahı güne normal kalkış saatimizden 15 ila 30 dk önce kalkıp kendimize zaman ayırıyor olmak da gün için olumlu duygular hissetmemizi ve daha verimli olmamızı sağlıyor. Friedman'a göre bu şekilde erken kalkıp gerek iyi bir kahvaltı yapmak gerek sevdiğimiz bir şeylerle meşgul olmak beyne iş ve uyku arasında geçen bir hayatın robotu olmadığımız sinyalini gönderiyor.
Tüm bu anlatılanların ışığında şunu diyebilirim ki, pazartesi sendromu dediğimiz olay aslında birçok nedeni olabilecek ancak problemi doğru tespit ettiğimizde kolayca üstesinden gelebileceğimiz bir durum. O zaman hadi bu hafta farklı bir hafta olsun ve çözmekten çekindiğimiz sürekli arkaya attığımız asıl sorunları gün yüzüne çıkaralım. Böylece psikolojik iyi oluşumuza da katkımız olmuş olur.
Herkese sendromsuz, işe koşarak gittiği ve hayattan zevk aldığı günler dilerim!

Sevgililer Günü

Dün meşhur Sevgililer Günü'ydü. Kimi kutlar kimi kutlamaz ancak medyanın ve çevrenin de etkisiyle kutlamayacak olan kişiler bile kendilerini zorunda hissedebilir. Hatta bu nedenle beklentiye girip partnerinden buna dair bir dönüt alamayınca umutsuzluğa kapılanlar, karşısındaki kişinin artık eskisi kadar sevmediğini düşünenler ve en nihayetinde ilişkisinde tartışmalar çıkaranlar olmuş olabilir. Oysa, New York Üniversitesi öğretim üyesi David Braucher'a göre ilişkilerde partnerlerin sevgiyi gösterme biçimi farklı olabilir! (Yazının linki için buraya tıklayın.) Daha açık konuşmak gerekirse, çoğumuz gerek filmlerden gerek yetiştiğimiz kültürden romantik sevgiyi göstermeyi hediye alma, çiçek alma, bir akşam yemeğine çıkarma ya da bol bol "seni seviyorum" deme olarak öğrendik. Ancak; partnerlerin karakterleri farklı olabilir. Braucher bu noktada önemli olanın ilişkide samimiyet ve teslimiyet olduğunu ileri sürüyor. Yani siz eğer eşinizin veya sevgilinizin sizi gerçekten sevdiğine içten inandığınızda ve bir o kadar da sevdiğinizde popüler sevgi gösterme biçimlerini onda göremediğinizde "Acaba beni seviyor mu?" diye düşünmüyorsunuz. Çünkü herkes aynı şekilde sevgisini göstermez. Bunu biliyor olmak ve sırf bu nedenle ilişkide sorun çıkarmamak gerekir.
Sözün özü, eğer karşınızdaki kişinin sevgi gösterme biçimi "normal"den farklıysa bu sizi sevmiyor anlamına gelmez. Burada sizin ilişkide vermeniz gereken sınav aslında ilişkinize olan bağlılığınız ve samimiyetinizdir. Bu yüzden şayet dün bazı şeyler istediğiniz ve hayal ettiğiniz gibi olmadıysa ilişkinizin geneline ve partnerinizin sizi sevdiğini başka zamanlarda nasıl gösterdiğine bakmalısınız. Ne medyaya ne de başkasının ne dediğine bakarak ilişkinizde problem çıkarmayın. Ve bu güzel günleri kendinize zehir etmeyin.
Her zaman çok sevin ve çok sevilin çünkü dünyayı sevgi kurtaracak!
Not: Bugüne özel şarkıyı buradan dinleyebilirsiniz.

Depresyon ve Egzersiz

Depresyon ve egzersiz... Bu iki kelime sizce birbiriyle bağlantılı olabilir mi? Araştırmalara göre cevabımız evet olmalı. 13.02.2019 tarihli The New York Times'da çıkan araştırma haberi tam da bu konu üzerine. JAMA Psychiatry dergisinde yayınlanan araştırmaya göre; günde en az 15 dakika boyunca koşmak ya da daha yorucu bir egzersiz yapmak depresyonu yenmeye yardımcı oluyor. Hatta araştırmadaki bir başka buluş da, genetik olarak depresyona yatkın bireyler bu egzersizleri yaptığında yapmayanlarla karşılaştırıldığında depresyona girme ihtimalleri hayli düşüyor. Bu arada sadece koşmak ya da yorucu bir egzersiz yapmak değil, ev işi ya da sadece yürüyüş yapmak da depresyonu önleyici faktörlerden. Burada tabi 15 dakikadan ziyade en az 1 saatin daha etkili olduğu sonucuna varılmış. (Haberin linki: https://www.nytimes.com/2019/02/13/well/mind/exercise-may-help-to-fend-off-depression.html )

Buna ek olarak ünlü nörobilimci Wendy Suzuki'nin 2011'de yapmış olduğu TED konuşmasında egzersiz yapmanın beynin bilişsel kapasitelerini geliştirdiğini iddia ediyor. Diğer bir deyişle, Suzuki'nin araştırmalarına göre, düzenli yapılan egzersizler hafızayı güçlendiriyor, öğrenmeyi kolaylaştırıyor, yaratıcılığı artırıyor ve işe daha iyi konsantre olmamızı sağlıyor. Kendisi araştırmalarında ders verdiği sınıfın öğrencilerinin beyinlerindeki hipokampüsü incelemiş. (Hipokampüs başta hafıza olmak üzere beynimizde bilişsel becerilerimiz için en önemli bölgelerden biridir.) Sonuç olarak ise hipokampüslerindeki yeni hücre artışını (öğrenmeyi gösterir) ve olan hücrelerin daha uzun yaşadığını (uzun dönemli hafıza hakkında bilgi verir) tespit etmiş. (Konuşmanın linki: https://www.youtube.com/watch?v=LdDnPYr6R0o )

Yukarıda bahsettiğim iki araştırmayı da şöyle bir birleştirmeye çalışalım. Wendy Suzuki, egzersizin beynin bilişsel işlevlerine olan olumlu etkilerinden bahsederken, JAMA Psychiatry dergisindeki araştırma depresyonu yenme ve önleme konusunda egzersizin ne kadar başarılı bir yöntem olduğunu ifade ediyor. Baktığımızda Bilişsel Davranışçı ekole göre depresyonlu danışanlar depresyonun fiziksel belirtilerine (uykusuzluk, iştah problemi gibi) ek olarak bir de düşünce olarak kendilerini en değersiz ve yetersiz hissederler. Bütün dünya başlarına yıkılmış da kalkmaya halleri yokmuş gibi düşünürler. Elimizdeki bu iki araştırma şunu gösteriyor ki; depresyonu olan danışanlar egzersiz yapmak gibi fiziksel bir aktiviteyi düzenli ve belli miktarda yaparsa düşünce sistemlerinin değişmesi daha beklenir bir sonuç olacaktır. 

O zaman ne diyoruz? Depresif hissettiğimiz zamanlarda ya da gerçekten depresyonda olduğumuzda kumandayı elimize alıp TV karşısında yayılmak ya da bütün gün insanların çoğu sahte olan mutluluklarını izleyerek kendimizi daha da kötü hissetmek yerine dışarıya çıkıyor ya da ev içinde egzersizler yapıyoruz. Eskilerin dediği gibi "Harekette bereket vardır." 

Hadi, harekete geç!